Aha moment in de tram...

Vanaf de markt is het altijd druk in de tram. Veel volk, tassen, verhalen, talen schieten je oortjes voorbij, soms gelardeerd met huilende kinderen, lachende jongeren om een bericht die verkleefd zijn met hun mobiel, snel terug app'end. Ondertussen is er een moeder met hippe babykar, drie koters naast elkaar die tegen de dichtslaande tramdeuren aan het rammen is, de deuren klappen open, terwijl de tram weg wil rijden. De vrouw krijgt het aan de stok met een knappe lange man, die zichzelf verborgen houdt achter een immense telefoon. Zij duwt de kar plop keihard tegen zijn benen. Hij springt op: 'trut van een Fatima kun je niet uit je doppen kijken stom wijf!'Zijn telefoon valt in de babywagen, dat geeft weer commotie naar de moeder die uitschreeuwt in iets onverstaanbaars, wat zo veel zal betekenen als dat ie met zijn poten van haar kinderen mot bljven, want netjes werd dit niet overgebracht. 'Daar zal je het hebben', gnuift een vetkuif achter mij, die zich nog in het Elvis tijdperk waant. Hij wrijft zich in zijn handen, ik vraag terloops: 'wat?''Nou dat zie je toch, dat word matten.''Dat wordt matten' herhaal ik toonloos. Ik proef de woorden in mijn mond als een rozijntje. Ineens wordt het duidelijk hoe blijf je buiten het oog van de storm, hoe stap je uit de tsunami van reacties. Door tijd te nemen, niet meteen te reageren. In gedachten gniffel ik om de teksten die men soms aan zich voorbij ziet gaan. Neem ruimte, reageer niet, bouw je ego niet opnieuw op als je kritiek krijgt, ga niet in de verdediging. Geef de ander de tijd te reageren, kijk met verwondering naar wat het bij je oproept aan reactie, woede, angst, verwondering, afgrijzen, onbegrip of anders. De tijd die je hiervoor neemt maakt dat je buiten het oog van de storm blijft en het spel van de ruzie, doordat je er doodeenvoudig geen deel vanuit maakt. Terwijl de tram ineens een noodstop maakt, worden mijn gedachten steeds helderder. De pijn van de scheldwoorden gericht aan deze scheldende moeder en vrouw, de fysieke pijn door de kar toegebracht aan de man maken dat beiden ineens staan te tieren naar elkaar. Er moet iets uit. Het heeft allang niet meer met de personen in kwestie zelf te maken, zij staan eerder voor iets, een metafoor voor de toestanden, de kramp waarin de stad zich nu bevindt, door de grote toestroom van vluchtelingen. Oude oordelen en vage begrippen wat het nou precies allemaal inhoudt maakt dat we in dergelijke situaties aangekomen zijn. De vrouw staat nog steeds te krijsen, dat geeft weer voer voor de babies die het tegelijk op een huilen zetten, je daarmee weer volledig in het NU brengen, hoezeer de mensheid moet lijden. De conducteur heeft assistentie gevraagd, kennelijK een nieuwe bestuurder in het vak, die het allemaal nog wat eng vindt. De deuren blijven dicht roept hij directief de tram door terwijl hij zich door de mensenmassa heen wurmt. Balen denk ik, ik heb het niet op dichte ruimtes met veel mensen. Ergens voor in de tram wordt hard tegen de deurruit getrapt, het is de man van de vrouw die buiten gesloten is. 'Zie je wel', zegt de vetkuif weer, 'dat wordt spannend.' Hij wijst naar de situatie. 'Tsja', mompel ik, 'lijkt me allemaal niet zo fijn toch?''Nee joh, dat is juist leuk, ik maak ff een fotootje voor facebook lache.' Dat ziet weer de woedende vrouw in kwestie, die begint te gesticuleren naar de vetkuif. 'ik zou maar stoppen', werp ik hem voor de voeten 'met foto's maken. Straks slaat ze jouw mobiel uit handen.' 'Nou dat moet erbij komen', zegt vetkuif ineens agressief,'Ik laat niet met mij sollen.' 'Ach relax man, return to sender', probeer ik in mijn zensfeer aan hem te seinen, maar hij slaat ineens net zo door als die vrouw. Zou het aan de naderende storm liggen, verzucht ik in gedachten. De trambestuurder is inmiddels bij de vrouw en de man aangeland. 'En wat gaan wij hier aan doen', zegt hij op indrukwekkende hardheid, terwijl hij zijn beweging kracht bijzet door zijn handen in zijn zij te zetten. Ik glimlach en denk aan een Assertiviteitstraining gehouden op mijn werk. Waar de trainer ons leerde nooit een dergelijke houding aan te nemen omdat deze als gesloten en agressief wordt ervaren, zoiets van 'wat mot je?' Nee een open werkhouding is gewoon je armen los naast je lijf, zeker niet de stem verheffen, maar zachter praten, zodat men juist kalmeert. Kort en goed, het gaat vandaag niet echt lukken. De man heeft inmiddels zijn mobiel uit de kinderwagen gevist, en appt snel iets. De vrouw kijkt op naar de bestuurder en eist een excuus. 'U hoort het', probeert de jonge bestuurder. De man van de mobiel rekt zich uit, maakt zich lang, puur machtspel. 'Wat zeg je daar roetmop', zegt de knapperd met de mobiel? ik krijg kramp in mijn maag, wil heel graag nu de deuren door en weg, maar er is geen kans op. De bestuurder begint keihard te lachen, dat geeft enige deining in de tram. Voorin wordt de lach overgenomen. 'Roetmop', probeert hij hinnikend. Ik weet niet welke cursus hij heeft gevolgd maar deze reactie vind ik toch ook wel heel verrassend. 'Ja, die is goed', zegt de Turk tegen de Afrikaan lacht de bestuurder.Grappig genoeg is zijn lach zo aanstekelijk en open dat de man met de mobiel kennelijk een Turk zowaar een glimlach op zijn gezicht krijgt. 'En waar blijft mijn excuus', roept de vrouw in het luchtledige. 'Nou sorry mevrouw', zegt een Afrikaanse moeder met een koter, 'U was het die tegen hem aan reed. Dus laten we de boel nou niet omdraaien.' Inmiddels horen we de loeiende sirene's van de politie. We horen door de megafoon: 'halt politie! Maak geen beweging, wij komen naar binnen.' Eenmaal binnen gaat het ineens heel snel. Moeders zegt 'laat maar zitten' en maakt zich klein, de Turk steekt zijn hand naar haar uit, alles lijkt pais en vree als de politie naar binnen stormt. De vrouw doodsbang. Haar man staat inmiddels voor de juiste deur en probeert haar aandacht te trekken. De Turk sust het met de politie en weet met een paar zinnen de rust ineens keurig te herstellen. Iedereen is verbaasd. Her en der wordt diep gezucht als de tram zich toch weer in beweging zet nadat de politie de tram heeft verlaten.